PW-5 Smyk

PW-5 Smyk
	Dane podstawowe
Państwo	Polska
Producent	PZL Świdnik
Konstruktor	Roman Świtkiewicz
Typ	szybowiec
Konstrukcja	laminatowa
Załoga	1
	Historia
Data oblotu	5 września 1992
Lata produkcji	1994–
Liczba egz.	około 300
Liczba wypadków; • w tym katastrof	5; 1
	Dane techniczne
	Wymiary
Rozpiętość	13,44 m
Wydłużenie	17,8
Długość	6,22 m
Wysokość	1,86 m
Powierzchnia nośna	10,16 m²
Profil skrzydła	NN 18–17
	Masa
Własna	190 kg
Startowa	300 kg
	Osiągi
Prędkość minimalna	62 km/h
Prędkość optymalna	80 km/h
Prędkość dopuszczalna	220 km/h
Prędkość min. opadania	0,64 m/s przy 73 km/h
Doskonałość maks.	33 przy 90 km/h
Współczynnik obciążenia konstrukcji	+5,3 G / –2,65 G
	Dane operacyjne
	Multimedia w Wikimedia Commons

PW-5 Smyk – polski jednoosobowy szybowiec kompozytowy Klasy Światowej (ang. World Class) zaprojektowany na Politechnice Warszawskiej przez zespół pod kierownictwem doktora inżyniera Romana Świtkiewicza. Rozwinięciem Smyka jest dwuosobowy PW-6.

Historia

PW-5 Smyk został zaprojektowany jako tani i prosty szybowiec, mający wziąć udział w konkursie na szybowiec Klasy Światowej, który został ogłoszony przez OSTIV^[2]. 7 października 1989 roku we Frankfurcie podpisano dwa dokumenty: „Wymagania techniczne na szybowiec klasy światowej” oraz „Regulamin wyboru i wytwarzania szybowca klasy światowej”. Ich treść zobowiązywała konstruktorów do spełnienia kilku podstawowych wymagań^[3]:

doskonałość 30 lub większa,
minimalne opadanie nie większe niż 0,75 m/s,
prędkość przeciągnięcia poniżej 65 km/h,
rozpiętość maksymalna 15 m.

PW-5 Smyk został zaprojektowany w ramach programu ULS na Wydziale Mechanicznym Energetyki i Lotnictwa Politechniki Warszawskiej w zespole pod kierownictwem doktora inżyniera Romana Świtkiewicza. W skład zespołu konstrukcyjnego weszli magistrowie inżynierowie Wojciech Frączek, Dariusz Gwadera, Przemysław Pleciński, Stanisław Suchodolski, Jerzy Tiereszko i Paweł Żak. Profil płata został opracowany przez zespół kierowany przez profesora Jerzego Ostrowskiego z Zakładu Aerodynamiki Wydziału Mechanicznego Energetyki i Lotnictwa Politechniki Warszawskiej. Charakteryzuje się bardzo małą wrażliwością na zanieczyszczenia^[3].

Prace były finansowane przez Ministerstwo Edukacji Narodowej oraz Fundację na Rzecz Nauki Polskiej. Oblotu prototypu szybowca, o znakach rejestracyjnych SP-P575, dokonał 5 września 1992 roku pilot doświadczalny January Roman na lotnisku w Bielsku-Białej^[4]. Nazwa Smyk nawiązywała do przedwojennego motoszybowca MIP Smyk^[3].

Do konkursu zgłoszono łącznie 42 projekty z 22 krajów, do ścisłego finału przeszło 7 projektów. 13 marca 1993 roku Międzynarodowa Federacja Lotnicza (FAI) jako zwycięzcę konkursu wybrała jednomyślnie PW-5^[3].

Produkcją nowego szybowca w 1994 roku zajęły się zakłady PZL w Świdniku. W 2001 roku produkcja została przeniesiona do zakładów w Bielsku-Białej. Wraz ze zmianą wytwórcy wprowadzono zmodernizowaną wersję B1-PW-5. Modernizacja objęła między innymi układ awaryjnego zrzutu owiewki, tablicę przyrządów, dodano balast ogonowy oraz automatyczne połączenia popychaczy lotek^[1].

Obecnie produkcją „Smyka” zajmuje się Zakład Szybowcowy Jeżów w Jeżowie Sudeckim^[5]. Do 2010 roku zbudowano około 300 egzemplarzy szybowca^[4].

Konstrukcja

Jednomiejscowy wolnonośny średniopłat wykonany z laminatu szklano-epoksydowego^[1]^[6]^[3].

Skrzydło jednodźwigarowe, dwudzielne o obrysie trapezowym, z łukowymi końcówkami o wzniosie 2°24′. Pokrycie przekładkowe z wypełniaczem piankowym Conticell. Lotka laminatowa, bezszczelinowa, wyważona masowo, napędzana popychaczowo. Hamulce aerodynamiczne jednopłytowe wysuwane tylko z górnej powierzchni skrzydła, napędzane popychaczowo.

Kadłub o konstrukcji skorupowej, usztywniony wręgami. Za kabiną pilota przechodzący w belkę ogonową zakończoną statecznikiem. Wyposażony w przedni i dolny zaczep do startu na holu lub za wyciągarką. Kabina zakryta z jednoczęściową limuzyną otwieraną do przodu. Fotel pilota regulowany na ziemi, pedały przestawne w locie. Pojemniki na balast pod fotelem pilota oraz pod statecznikiem poziomym. Kolumnowa tablica przyrządów wyposażona w busolę, wariometr energii całkowitej z kompensatorem i termosem, prędkościomierz i wysokościomierz. Istnieje możliwość dodatkowej zabudowy zakrętomierza, wariometru elektrycznego, radiostacji (na przykład FSG 70/71, Microair 760, ATR-720) i komputera szybowcowego.

Usterzenie klasyczne o profilu Wortman FX-71-L-150/30. Usterzenie wysokości jednoczęściowe o konstrukcji laminatowej, z pojedynczym dźwigarkiem, usztywnione żeberkami. Usterzenie kierunku zintegrowane z kadłubem, ster kryty płótnem. Ster wysokości napędzany popychaczowo, ster kierunku linkowo.

Podwozie stałe, jednotorowe z małym kółkiem przednim, kołem głównym z hamulcem bębnowym oraz z płozą ogonową z kółkiem ogonowym.

Rekordy ustanowione na PW-5 Smyk

FAI dla klasy światowej prowadzi odrębną klasyfikację rekordów świata. Oto kilka rekordów ustanowionych na PW-5^[4]:

rekord prędkości na trasie trójkąta 100 km – 136,92 km/h ustanowiony w 2005 roku przez Osvaldo Ferraro,
rekord odległości na trasie trójkąta – 560 km, ustanowiony w 2001 roku przez Sebastiana Kawę,
rekord prędkości na trasie trójkąta 500 km – 96,76 km/h, ustanowiony w 2005 roku przez Claudio Blois Duarte,
rekord przelotu otwartego – 793 km, ustanowiony w 2011 roku przez Williama B. Sneada,
rekord przelotu przez trzy punkty zwrotne – 814 km, ustanowiony w 2011 roku przez Williama B. Sneada.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d Piotr Piechowski: Modelarstwo lotnicze. PW-5 Smyk. [dostęp 2011-03-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (13 grudnia 2012)]. (pol.).
↑ PW-5 "Smyk", 1992. [dostęp 2018-08-14]. (pol.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Historia szybowca PW-5 „Smyk”. smyki.nastart.info. [dostęp 2019-10-13]. (pol.).
↑ ^a ^b ^c Andrzej Glass, Tomasz Murawski (praca zbiorowa): Polskie szybowce 1945-2011. Problemy rozwoju, Wydawnictwo SCG, Bielsko-Biała 2012, ISBN 978-83-932826-0-9, s. 241-242.
↑ Produkty. SZD Jeżów. [dostęp 2022-03-16]. (pol.).
↑ Instrukcja użytkowania w locie szybowca B1-PW-5. [dostęp 2018-08-14]. (pol.).

Linki zewnętrzne

Fotograficzny Rejestr Szybowców. PW-5 Smyk, [dostęp 2018-08-23].
Historia szybowca PW-5 „Smyk”. smykinastart.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-23)]., [dostęp 2018-08-23].

[piotr-1] Piotr Piechowski: Modelarstwo lotnicze. PW-5 Smyk. [dostęp 2011-03-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (13 grudnia 2012)]. (pol.).

[samoloty-2] PW-5 "Smyk", 1992. [dostęp 2018-08-14]. (pol.).

[smyk-3] Historia szybowca PW-5 „Smyk”. smyki.nastart.info. [dostęp 2019-10-13]. (pol.).

[glass-4] Andrzej Glass, Tomasz Murawski (praca zbiorowa): Polskie szybowce 1945-2011. Problemy rozwoju, Wydawnictwo SCG, Bielsko-Biała 2012, ISBN 978-83-932826-0-9, s. 241-242.

[5] Produkty. SZD Jeżów. [dostęp 2022-03-16]. (pol.).

[6] Instrukcja użytkowania w locie szybowca B1-PW-5. [dostęp 2018-08-14]. (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

PZL przed 1939 r.	PZL-SPAD S.61 PZL Wibault 7 PZL P.1 PZL Ł.2 PZL.3 PZL.4 PZL.5 PZL P.6 PZL P.7 PZL.8 PZL P.8 PZL.9 PZL P.9 PZL P.10 PZL P.11 PZL.12 PZL.13 PZL.15 PZL.16 PZL.17 PZL.18 PZL.19 PZL.22 PZL.23 Karaś PZL P.24 PZL.26 PZL.27 PZL.30 Żubr PZL.37 Łoś PZL.38 Wilk PZL.39 PZL.42 PZL.43 PZL.44 Wicher PZL.45 Sokół PZL.46 Sum PZL.48 Lampart PZL.49 Miś PZL.50 Jastrząb PZL.53 Jastrząb II PZL.54 Ryś PZL.55 PZL.56 Kania
PZL Warszawa-Okęcie	CSS-13 LWD Junak Jak-12 PZL MD-12 PZL-101 Gawron PZL-102 Kos PZL-104 Wilga PZL-105 Flaming PZL-105 Pelikan PZL-106 Kruk PZL-110 Koliber PZL-111 Koliber-235 PZL-126 Mrówka PZL-130 Orlik PZL-230 Skorpion
WSK-Mielec	CSS-10 LWD Szpak TS-8 Bies An-2 Lim-1 Lim-2 Lim-5 Lim-6 TS-11 Iskra TS-16 Grot PZL M-2 PZL M-4 Tarpan PZL M-14 PZL M-15 (Belphegor) PZL M-17 PZL M18 Dromader PZL M19 PZL M28 Skytruck PZL M28B Bryza PZL M-20 Mewa PZL M-21 Dromader Mini PZL M-24 Dromader Super PZL M-25 Dromader Mikro PZL M26 Iskierka PZL I-22 Iryda PZL M-99 Orkan
PZL-Świdnik	PZL SM-1 PZL SM-2 PZL SM-4 Łątka PZL Mi-2 PZL W-3 Sokół PZL Kania PZL SW-4 PZL IS-2 PZL I-23
Szybowce zakładów PZL	PZL M-3 Pliszka PZL-103 PZL M-8 Pelikan PZL KR-03 Puchatek PW-5 Smyk PW-6

Instytut Szybownictwa	IS-A Salamandra IS-B Komar IS-C Żuraw IS-1 Sęp IS-2 Mucha IS-3 ABC IS-4 Jastrząb IS-5 Kaczka
Szybowcowy Zakład Doświadczalny	SZD-6 Nietoperz SZD-7 Osa SZD-8 Jaskółka SZD-9 Bocian SZD-10 Czapla SZD-11 Albatros SZD-12 Mucha 100 SZD-13 Wampir SZD-14 Jaskółka M SZD-15 Sroka SZD-16 Gil SZD-17 Jaskółka L SZD-18 Czajka SZD-19 Zefir SZD-20 Wampir 2 SZD-21 Kobuz SZD-22 Mucha Standard SZD-23 Bocian 2 SZD-24 Foka SZD-25 Lis SZD-26 Wilk SZD-27 Kormoran SZD-28 SZD-29 Zefir 3 SZD-30 Pirat SZD-31 Zefir 4 SZD-32 Foka 5 SZD-33 Bocian 3 SZD-34 Bocian 3 SZD-35 Bekas SZD-36 Cobra 15 SZD-37 Jantar SZD-38 Jantar 1 SZD-39 Cobra 17 SZD-40 Halny SZD-41 Jantar Standard SZD-42 Jantar 2 SZD-43 Orion SZD-44 SZD-45 Ogar SZD-46 Ogar 2 SZD-47 SZD-48 Jantar Standard 2/3 SZD-48M Brawo SZD-49 Jantar Standard K SZD-50 Puchacz SZD-51 Junior SZD-52 Krokus SZD-53 SZD-54 Perkoz SZD-55 Promyk SZD-56 Diana SZD-59 Acro SZD-60 GOKO
Szybowce zakładów PZL	PZL M-3 Pliszka PZL-103 PZL M-8 Pelikan PZL KR-03 Puchatek
Politechnika Warszawska	ULS-PW PW-2 Gapa PW-3 Bakcyl PW-4 Pelikan PW-5 Smyk PW-6 AOS-71
Margański & Mysłowski Zakłady Lotnicze	MDM-1 Fox MDM Solo-Fox MDM Moto-Fox Małgosia S-1 Swift Twist Master
Inni wytwórcy	HWL Pegaz J-1 Prząśniczka J-2 Polonez J-3 Orzeł J-4 Solidarność J-5 Marco J-6 Fregata J-8